در مزار مادر

از صفحه 86 « چشمه زلال »

(اولین کتاب شعر زلال اثر آقای دکتر اعظم خواجه اف خجسته از تاجیکستان)

در مزار مادر

(زلال قافیه دار پیوسته)

تـو را آغـوش می گیرم

و آنجا می روم از هوش، می میرم

درین دنیـا بــــه غیــر از تربت پاک تــو ای مــادر!

ز هرچیزی که بود و هست دلگیرم

و از این زندگی سیرم

نگر چون سخت مغمومم!

درین دنیا ز خود هم بی تو محرومم

پـدر رفت و تـو رفتـی و صفـا از خـانـه ی مـا رفت

تو گویی در جهان بر غصّه محکومم

عجب تنــها و مظلـومم

همیشه در سفر بودم

جــدا از صحبت گرم پـدر بـودم

نبودم تا بگیــــرم پـایـه ی تـابـوتت ای مــادر!

که روز مرگ تو من بیخبر بودم

مرا بخشا که کر بودم

رسیدم بر مـزار تـو

دعـا خـوانـدم ، نشستم در کنار تو

پـدر را در مــزارستـان،گمانـم زنـده می دیــدم

که می آورد بر « اعظم »، بهار تو

خوشا بر روزگار تو

بررسی فنی زلال ،خجسته،

از صفحه 86 « چشمه زلال »، اولین کتاب شعر زلال

( بتوسط آقای دکتر اعظم خواجه اف خجسته از تاجیکستان ):

در مزار مادر ( زلال عروضی پیوسته قافیه دار )

تـو را آغـوش می گیرم

و آنجا می روم از هوش، می میرم

درین دنیـا بــــه غیــر از تربت پاک تــو ای مــادر!

ز هرچیزی که بود و هست دلگیرم

و از این زندگی سیرم

نگر چون سخت مغمومم!

درین دنیا ز خود هم بی تو محرومم

پـدر رفت و تـو رفتـی و صفـا از خـانـه ی مـا رفت

تو گویی در جهان بر غصّه محکومم

عجب تنــها و مظلـومم

همیشه در سفر بودم

جــدا از صحبت گرم پـدر بـودم

نبودم تا بگیــــرم پـایـه ی تـابـوتت ای مــادر!

که روز مرگ تو من بیخبر بودم

مرا بخشا که کر بودم

رسیدم بر مـزار تـو

دعـا خـوانـدم ، نشستم در کنار تو

پـدر را در مــزارستـان،گمانـم زنـده می دیــدم

که می آورد بر « اعظم »، بهار تو

خوشا بر روزگار تو!

بررسی ساختاری در سبک زلال:

2- تـو را آغـوش می گیرم(4ض)

1- و آنجا می روم از هوش، می میرم(6ض)

+- درین دنیـا بــــه غیــر از تربت پاک تــو ای مــادر! (8ض)

1- ز هرچیزی که بود و هست دلگیرم(6ض)

2- و از این زندگی سیرم(4ض)

2- نگر چون سخت مغمومم! (4ض)

1- درین دنیا ز خود هم بی تو محرومم(6ض)

+- پـدر رفت و تـو رفتـی و صفـا از خـانـه ی مـا رفت(8ض)

1- تو گویی در جهان بر غصّه محکومم(6ض)

2- عجب تنــها و مظلـومم(4ض)

2- همیشه در سفر بودم(4ض)

1- جــدا از صحبت گرم پـدر بـودم(6ض)

+- نبودم تا بگیــــرم پـایـه ی تـابـوتت ای مــادر! (8ض)

1- که روز مرگ تو من بیخبر بودم(6ض)

2- مرا بخشا که کر بودم(4ض)

2- رسیدم بر مـزار تـو (4ض)

1- دعـا خـوانـدم ، نشستم در کنار تو(6ض)

+- پـدر را در مــزارستـان،گمانـم زنـده می دیــدم(8ض)

1- که می آورد بر « اعظم »، بهار تو(6ض)

2- خوشا بر روزگار تو! (4ض)

زلال فوق از نوع عروضی پیوسته قافیه دار بوده و

در طول وزن « مفاعیلن مفاعیلن » با دخالت « مفاعیلن » می باشد:

2- مفاعیلُن مفاعیلُن

1- مفاعیلُن مفاعیلُن مفاعیلُن

+- مفاعیلُن مفاعیلُن مفاعیلُن مفاعیلُن (سطر مادر )

1- مفاعیلُن مفاعیلُن مفاعیلُن

2- مفاعیلُن مفاعیلُن

نوع ساختار نظم شعر : عروضی

فرم ضرباهنگ: 4-6-8-6-4

تعداد صرباهنگ بین دو سطر: 2

تعداد کل سطور هر زلال: 5

سطور مادر(+):

درین دنیـا بــــه غیــر از تربت پاک تــو ای مــادر! (8ض)

پـدر رفت و تـو رفتـی و صفـا از خـانـه ی مـا رفت(8ض)

نبودم تا بگیــــرم پـایـه ی تـابـوتت ای مــادر! (8ض)

پـدر را در مــزارستـان،گمانـم زنـده می دیــدم(8ض)

مفاعیلُن مفاعیلُن مفاعیلُن مفاعیلُن (سطر مادر )

هر کدام دارای 8 ضرباهنگ با ریتم موسیقییائی یکسان با سطور قرینه

سطور قرینه(1):

و آنجا می روم از هوش، می میرم(6ض)

ز هرچیزی که بود و هست دلگیرم(6ض)

درین دنیا ز خود هم بی تو محرومم(6ض)

تو گویی در جهان بر غصّه محکومم(6ض)

جــدا از صحبت گرم پـدر بـودم(6ض)

که روز مرگ تو من بیخبر بودم(6ض)

دعـا خـوانـدم ، نشستم در کنار تو(6ض)

که می آورد بر « اعظم »، بهار تو(6ض)

مفاعیلُن مفاعیلُن مفاعیلُن

هر کدام دارای 6 ضرباهنگ با طول وزن موسیقییائی برابر

سطور قرینه(2):

تـو را آغـوش می گیرم(4ض)

و از این زندگی سیرم(4ض)

نگر چون سخت مغمومم! (4ض)

عب تنــها و مظلـومم(4ض)

همیشه در سفر بودم(4ض)

مرا بخشا که کر بودم(4ض)

رسیدم بر مـزار تـو (4ض)

خوشا بر روزگار تو! (4ض)

مفاعیلُن مفاعیلُن

هر کدام دارای 4 ضرباهنگ با طول وزن موسیقییائی برابر

نتیجه :

شعر فوق طبق قانون کلی زلال،

از نوع زلال عروضی پیوسته قافیه دار می باشد.